Mezquita
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie


Mezquita de Córdoba

De Mezquita is de kathedraal van het bisdom Córdoba in Spanje. Het historische centrum van de stad met de kathedraal staat op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO.

Dit uniek architectonisch monument bevindt zich in het centrum van Córdoba op de plaats waar ooit de Visigotische kerk van Vincentius van Zaragoza stond, die op de fundamenten van een Romeinse tempel was gebouwd. Na de verovering van Córdoba in 711 door de Moren[1] werd vanaf de achtste eeuw een moskee gebouwd die sinds de christelijke herovering van Córdoba in 1236 als de kathedraal van het bisdom Córdoba in gebruik is, gewijd aan de Maria-Tenhemelopneming. Ferdinand III van Castilië en keizer Karel V van het Heilige Roomse Rijk lieten de kerk uitbreiden en verfraaien. In de loop der eeuwen hebben verschillende verbouwingen plaatsgevonden, zodat tegenwoordig zowel de Moorse als de christelijke invloeden duidelijk herkenbaar zijn. Zowel het grondplan van een traditionele moskee als het Latijnse kruis voor een kathedraal zijn terug te vinden in het gebouw.

Nadat de Moren in de achtste eeuw de gebieden rond Córdoba veroverden, werd de helft van de Visigotische Sint-Vincentiuskerk - onder dreiging van onteigening - verkocht aan de aanwezige moslims. Toen die helft te klein bleek voor de groeiende islamitische bevolking, kochten de moslims ook de andere helft van de kerk, zodat de katholieke gemeenschap genoodzaakt werd de kerk op te geven. Het oorspronkelijke kerkgebouw werd gesloopt en men begon met de bouw van de moskee. Abd el-Rahman I (756-788) liet daarvoor rond 780 de marmeren zuilen van nabijgelegen Romeinse villa’s gebruiken. Deze waren echter te klein om de juiste hoogte behalen. Door een tweede boog aan te brengen kon dit alsnog bereikt worden, waaraan de moskee zijn unieke bouw te danken heeft.

In 848 liet Abd el-Rahman II een speciale gebedsruimte aanbrengen, de huidige Capilla de Villaviciosa. Al-Hakam II breidde in 961 de moskee uit, waarbij de mihrab werd aangebracht. Opmerkelijk is dat deze niet de qibla volgt; in plaats van 112 graden (richting Mekka) heeft men hier 150 graden gehanteerd. De reden is onbekend. Voor de eerste keer werd de gebedsrichting aangegeven met een nis in de muur, wellicht door christelijke of Romeinse beïnvloeding. De huidige omvang werd in 987 bereikt door de toevoeging van 8 extra beuken door Al-Mansour. Daardoor ging een gedeelte van de symmetrie verloren en verloor de gebedsnis de centrale positie. De Mezquita was eertijds de grootste moskee van Europa, tweede grootste na die van Mekka en had een capaciteit om twintigduizend mensen te herbergen.

Oorspronkelijk stonden er zo’n 1200 zuilen in de gebedsruimte. Karel V gaf in 1523 toestemming aan de bisschop van Córdoba om het geheel om te bouwen tot een kathedraal. Architect Hermán Ruiz ontwierp daarop in het hart van de moskee een kathedraal, waarvoor ongeveer 400 zuilen werden verwijderd. De keizer was ontevreden over het resultaat en zou hebben verzucht bij het zien van de bouw: "U hebt iets gebouwd dat u of anderen overal gebouwd hadden kunnen hebben, maar u hebt iets verwoest wat uniek was in de wereld."

Doordat het bouwen van de kathedraal erg lang duurde, zijn er een aantal verschillende bouwstijlen gebruikt. Daarnaast heeft de kathedraal ook een positieve uitwerking op de constructie: de Mezquita is hierdoor beter bestand tegen een aardbeving.

Het gebouw liet een diepe indruk na bij de kunstenaar Escher. Onmiskenbaar is de invloed van de Mezquita op zijn werk.